Ekonomistlerden otoyol ve köprü zammına tepki
Enflasyonla mücadele söylemlerinin ortasında dün geç saatlerde köprü ve otoyollara yüzde 40’a yakın zam yapıldığı duyuruldu. Doğal gaza gelen yüzde 38’lik zam sonrasında, köprü ve otoyol ücretlerinin de artması ise ekonomistlerin gündemine yerleşti. Dr. Barış Esen, enflasyondaki beklentilerin iyileşmemesine işaret ederek, “Bu kamu zamları ile enflasyon beklentilerini düşürüp, enflasyon ataletini nasıl kıracağız?” yorumunu yaptı. Prof. Dr. Uğur Emek ise konuyla ilgili paylaşımında, “Dün akşam yapılan köprü/otoyol zamlarından sonraki son durumu hesapladım. Bu projeler bütçedeki kara deliklerin bir örneğidir. Zam yapılmaz ise bütçe açıkları daha da artacak. Zam yapılırsa da enflasyon artacak. ‘Kırk katır mı istersin kırk satır mı?’” ifadelerini kullandı. Prof. Dr. Evren Bolgün de “Köprü ve otoyol geçiş tarifesine yüzde 210, HGS'ye 4 ayda yüzde 145 zam yaptığınızda yüzde 38 TÜFE 2024 sonu, yüzde 14 TÜFE 2025 sonu enflasyon hedefinize halkı inandıramazsınız!” ifadelerini kullandı. Prof. Dr. Elif Binhan Yılmaz da “Yap-İşlet-Devret modeli ürünü köprü geçiş ücretlerine 3 ay içinde ikinci büyük zam (%39-41 arası). Yeni tarifeye göre Çanakkale 1915 (585 TL), Osmangazi (555 TL) ve YSS (70 TL). Sadece köprüler değil, özel şirketlerin işlettiği otoyol ve köprülerin bağlantı yollarının ücretleri de arttı, fatura daha da kabarık olacak. Ayrıca KGM’nin 15 Temmuz Şehitler ve FSM köprüleri geçiş ücretleri de 33 TL’ye çıktı. 16.8.2024 saat 00:00’da geçerli olacak ancak daha önce son dakikalarda geçişler yavaşlatılmıştı ve tepkilere neden olmuştu doğal olarak. Bu zamlar enflasyonda ağustos ayında beklenen olumlu baz etkisini azaltır, yıl sonu enflasyon tahmini ise 31.10.2024’teki 4. Enflasyon raporunda büyük olasılıkla korunamaz. Ek olarak lojistik maliyetlerinin artışı yeni zamları tetikleyicidir. Giderek sıklaşan aralıklarla gelen doğalgaz, elektrik, yol, köprü gibi kamu zamlarının gelir dağılımını bozucu etkisi büyük. En önemlisi de hem yoksullaştırıcı hem de yaşam maliyetindeki artış ile bezdirici etkisinin varlığı. O nedenle gelir dağılımı sorunlarının farklı boyutları da görünür hale gelir” şeklinde zamları yorumladı.