İmalat sektöründeki bozulma ocakta hafifledi

İSO Türkiye İmalat PMI anketinin ocak ayı sonuçları açıklandı. Eşik değer olan 50,0’nin üzerinde ölçülen tüm rakamların sektörde iyileşmeye işaret ettiği anket sonuçlarına göre, 2023 Aralık'ta 47,4 olan manşet PMI, Ocak 2024'te 49,2'ye yükselerek faaliyet koşullarındaki bozulmanın hafiflediğine işaret etti. Manşet PMI son dört ayın en yüksek değerine ulaşsa da üst üste yedinci ay 50,0 eşik değerin altında kaldı. Faaliyet koşullarında olumsuz seyrin hafiflemesiyle uyumlu bir şekilde, üretimdeki azalış son altı ayın en düşük hızında ölçüldü. Anket katılımcılarına göre ocak ayında talep, kırılganlığını korumakla birlikte bazı iyileşme işaretleri de gösterdi. Yeni siparişlerde daralma eğiliminin yedinci aya ulaşması, talepte devam eden kırılganlığı doğrulayan bir diğer gelişme oldu. Yeni ihracat siparişleri de yavaşladı, ancak söz konusu yavaşlama oldukça ılımlı düzeyde gerçekleşti. Yeni siparişlerdeki zayıflamaya bağlı olarak firmalar satın alma faaliyetlerini ve stoklarını da azalttı. Bununla birlikte, istihdam aralık ayındaki sınırlı artışın ardından yeni yılın ilk ayında yatay seyretti. Ocakta girdi maliyetleri enflasyonu belirgin bir şekilde ivmelenerek geçen yılın ağustos ayından bu yana en yüksek düzeyde gerçekleşti. Katılımcıların önemli bir bölümü asgari ücret artışının etkilerine işaret ederken ham madde maliyetlerindeki yükseliş ile liradaki değer kaybının da fiyat baskılarına katkı yaptığı belirtildi. Bunun sonucu olarak, imalatçılar kendi satış fiyatlarını da belirgin bir hızda artırdı ve enflasyon son beş ayın en yüksek seviyesine ulaştı. Aralıkta hafifçe kısalan tedarikçilerin teslim süreleri ocak ayında uzama kaydetti. Bazı anket katılımcılarına göre teslimat sürelerindeki artış Kızıldeniz’deki gelişmelerin yol açtığı sevkiyat gecikmelerinden kaynaklandı. İSO Türkiye Sektörel PMI raporu ham madde maliyetlerindeki yükseliş ve liradaki değer kaybının yanı sıra asgari ücret zammının da etkisiyle yılın başında enflasyonun keskin bir şekilde hızlandığına işaret etti. Talep ve üretimin baskı altında kaldığı ocak ayında büyüme yalnızca kimyasal, plastik ve kauçuk sektörü ile sınırlı oldu. İstihdam tarafında ise daha olumlu gelişmeler öne çıktı ve on sektörden beşi çalışan sayılarını artırdı. Ocak ayında girdi maliyetleri imalat sanayi genelinde belirgin artışlar kaydetti. Metalik olmayan mineral ürünler hariç tüm sektörlerde enflasyon ivme kazandı. En keskin fiyat artışı kara ve deniz taşıtlarında kaydedilirken en düşük enflasyon ise ana metallerde gerçekleşti. Ocakta satış fiyatlarındaki en hızlı artış da yine kara ve deniz taşıtlarında gerçekleşti ve bu sektörde enflasyon son beş ayın en yüksek seviyesine ulaştı. En yavaş artış ise metalik olmayan mineral ürünlerde ölçüldü. Nihai ürün fiyatları tüm sektörlerde aralık ayına göre daha hızlı arttı. İmalatçılar 2024 yılının başında zorlu bir talep ortamıyla karşı karşıya kaldı. Kimyasal, plastik ve kauçuk ürünleri hariç tüm sektörlerde yeni siparişler yavaşlama kaydederken en sert düşüşün yaşandığı sektör ise giyim ve deri ürünleri oldu. Dış talep tarafında ise daha olumlu bir tablo ortaya çıktı. Dört sektörde yeni ihracat yeni siparişleri artış gösterirken en hızlı genişleme makine ve metal ürünlerinde gerçekleşti. Ocakta toplam yeni siparişlerde olduğu gibi üretimde de büyüme kimyasal, plastik ve kauçuk sektörü ile sınırlı kaldı. Üretimdeki en belirgin yavaşlama ise metalik olmayan mineral ürünlerde kaydedildi. Takip edilen on sektörden yarısı yeni yıla istihdamını genişleterek başlangıç yaptı. Gıda ürünleri son dört ayda ilk kez çalışan sayılarını artırdı. Buna karşılık en belirgin istihdam kaybı ise giyim ve deri ürünleri firmalarında görüldü. Ocakta Kızıldeniz'de yaşanan sorunlara bağlı olarak ortaya çıkan gecikmelerin etkisiyle, rapor kapsamındaki on sektörden yedisinde tedarikçilerin teslimat süreleri uzadı. Teslimat sürelerinde en belirgin artış kimyasallar, plastik ve kauçuk ürünlerinde görüldü. Teslimatlardaki gecikmeler, satın alma faaliyetlerindeki genele yayılı azalmaya rağmen gerçekleşti. Takip edilen on sektörden sekizinde satın alma hacmi geriledi. Açıklamada görüşlerine yer verilen S&P Global Market Intelligence Ekonomi Direktörü Andrew Harker, "Ocak ayına ilişkin PMI verileri, sektörde yavaşlama eğiliminin hafiflediği yönünde olumlu sinyaller verdi. PMI ile resmi sanayi üretim verileri arasındaki tarihsel ilişki, yıla iyi bir başlangıç yapıldığını gösteriyor. Bununla birlikte imalatçılar için halen bazı zorluklar söz konusu. Maliyet enflasyonundaki hızlı ivmelenme, nihai ürün fiyatlarının yüksek oranda artmasına yol açarak talebi sınırlayıcı etki yaptı. Öte yandan, Kızıldeniz'deki nakliye sorunları, 2023'ün sonlarında iyileşme gösteren tedarik zincirlerinde yeniden aksamalara yol açtı." ifadelerini kullandı.