İPA araştırması: Emeklilerin yaşam koşulları zorlaşıyor

İstanbul Planlama Ajansı'nın (İPA) "İstanbul’da Emekli Olmak 2024" başlıklı raporunun sonuçları paylaşıldı. İPA’nın raporunda, İstanbul'da bulunan her 6 haneden birinin emekli aylığı ile geçindiği bilgisi yer aldı. İstanbul'da neredeyse her 3 emekliden biri resmi olarak çalışmaya devam ettiği belirtilen raporda, emeklilerin aylığının satın alma gücünün de düştüğü vurgulandı. Rapora göre 2010 yılında en düşük emekli aylığı ile 11,4 adet gram altın alınırken, bugün emekli aylığı sadece 4,4 adet gram altın alınabiliyor. Raporda ayrıca, "İstanbul’da aktif çalışan bir birey olmayan ve sadece emekli aylığı ile geçinen 811 bin 40 hanenin olduğu ölçüldü. Sadece emekli aylığı ile geçinen hane oranı ise tüm haneler içerisinde yüzde 16,8 olarak hesaplandı. Her 10 haneden 1’inin ise en düşük emekli aylığı ile geçinen emekli haneler olduğu görüldü" ifadeleri kullanıldı. İPA'nın araştırmasından bazı bulgular ise şöyle oldu: "İstanbul’da emeklilerin de dahil olduğu yaşlılık aylığı alanların 2 milyon 420 bin kişi olduğu belirtilirken toplamda her beş kişiden birinin aktif olarak çalışmadığı, pasif gelire sahip sigortalı oldukları görüldü. İstanbul’da yaşlılık veya emeklilik aylığına hak kazanmış vatandaşların %28,4’ünün resmi olarak çalışmaya devam ettiği görüldü. İstanbul’da 2023 yılında 507 bin 574 kişi EYT Kanunundan faydalandı. Bunların %52,2’si ise resmi olarak çalışmaya devam etti. Türkiye’de EYT Kanunundan faydalanan emeklilerin resmi olarak çalışmaya devam etme oranının ise %47,9’da kaldığı görüldü. 2010 yılında asgari ücretten daha fazla olan en düşük emekli aylığının, geçtiğimiz 15 sene içerisinde bir asgari ücretin neredeyse yarısına denk geldiği görüldü. 2010 yılında 680,3 TL olan en düşük emekli aylığı 2024 yılında 10.000 TL olurken asgari ücret 587,85 TL’den 17.002 TL’ye yükseldi. 2010 yılında en düşük emekli aylığıyla 11,4 gram altın veya 453 dolar alınabilirken günümüzde bu durum 4,4 gram altın veya 319 dolara geriledi. Son 15 yıldaki dolar enflasyonu da hesaba katılırsa emekli maaşının satın alım gücünün dolara oranla çok daha fazla düştüğü görülecektir. İstanbul’da 100 m2‘lik ortalama bir konut fiyatı 2010 yılında 224 emekli maaşına denk gelirken 2022 yılında 672 emekli maaşına yükselmiştir. Geçtiğimiz iki yılda konut fiyatlarının yükseliş hızındaki azalma sebebiyle günümüzde 100 m2’lik bir konut fiyatı 460 adet en düşük emekli maaşına denk gelmektedir. Emekli olduğunu ve hanede çalışan olmadığını söyleyen emekli hanelerin mülkiyet durumuna bakıldığında bu hanelerin %18,3’ünün kiracı olduğu görüldü. İstanbul’da sadece emekli maaşıyla geçinen toplam kiracı hane sayısı ise 148.420 olarak hesaplandı.”