Kiralık konut talebi artarken, satılık konut fiyatları düşüşte
sahibinden.com, Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM) iş birliğiyle hazırladığı “sahibindex Kiralık ve Satılık Konut Piyasası Görünümü” raporunun yenisini yayınlandı. Rapora göre, hazirandaki uzun bayram tatili sebebi ile yavaşlayan konut piyasasının temmuzda canlandığı görüldü. Konut talebi endeksi haziran ayına kıyasla yüzde 26,4 arttı. Konut piyasasındaki canlılığın bir göstergesi olan "satılan konutların satılık ilan sayısına oranı" üç büyükşehir dahil ülke genelinde artmıştır. Ayrıca, konut piyasasında bir diğer canlılık ölçütü olan satılık konut ilanlarının ne kadar süre yayında kaldıklarını gösteren kapatılan "ilan yaşı" geçen aya kıyasla ülke genelinde ve üç büyükşehirde artmıştır. Satılık konut fiyatlarındaki yıllık artış oranı geçen 4 ayda olduğu gibi Türkiye genelinde düşmesi dikkat çekiyor. Haziranda yüzde 86,5 olan yıllık fiyat artışı temmuzda yüzde 82,7’ye gerilemiştir. Satılık konut cari fiyatlarındaki yıllık artış oranının geçen aya kıyasla bu ay, üç büyükşehirde de düştüğü görülüyor. İlan satış fiyatları temmuz ayında da geçen yılın aynı ayına kıyasla bütün büyükşehirlerde artmıştır. Satılık konut m2fiyatlarında en hızlı artışın görüldüğü iller: Ordu yüzde 114,3, Malatya yüzde 113,6, Van yüzde 108, Manisa yüzde 105,7 ve Eskişehir yüzde 104,5 olarak gözlemlenmiştir. En düşük artışların görüldüğü iller ise Kayseri yüzde 74, Muğla yüzde 71,3, Şanlıurfa yüzde 69,7, İstanbul yüzde 67,6 ve Diyarbakır yüzde 60,2 olmuştur. Tablo 1: En yüksek ve en düşük yıllık satılık ilan fiyatı değişimlerinin yaşandığı iller- 2023 Temmuz İller 2022 Temmuz m2Fiyatı 2023 Temmuz m2Fiyatı Satılık Fiyat Değişimi (%) Türkiye Ortalaması 12512 22866 82,7 Ordu 7778 16667 114,3 Malatya 6316 13490 113,6 Van 6500 13517 108,0 Manisa 7577 15588 105,7 Eskişehir 8148 16667 104,5 Kayseri 6200 10788 74,0 Muğla 25000 42825 71,3 Şanlıurfa 6800 11538 69,7 İstanbul 19091 32000 67,6 Diyarbakır 7742 12400 60,2 Kaynak:sahibinden.com, Betam Satılan konutların toplam satılık ilan sayısına oranı geçen aya kıyasla Ankara’da 1,3 puan, İstanbul’da 0,4 puan, İzmir’de 0,6 puan artmıştır (Şekil 2). Temmuz verilerine göre satılan konutların toplam satılık ilan sayısına oranı İstanbul’da yüzde 4,5, Ankara’da yüzde 6, İzmir’de ise yüzde 4,4 olmuştur. Kiralık konut talep göstergesi önceki iki ayda olduğu gibi temmuzda da belirgin bir artış kaydetmiştir. Kiralık konut talep endeksi, hazirandan temmuza yüzde 23,4 yükselmiştir. Öte yandan, kiralık konut talebi geçen yılın temmuz ayına göre yüzde 25,4 daha yüksektir. Kiralanan konut sayısının kiralık ilan sayısına oranı temmuzda 2,2 puan artarak yüzde 23,7 olmuştur. (Şekil 3-üst panel) Bu değişim incelendiğinde kiralık ilan sayısının yüzde 11,2, kiralanan konut sayısının ise yüzde 22,5 arttığı görülmektedir. Son üç ayda hem kiralık ilan sayısının hem de kiralanan konut sayısının artması kiralık konut piyasasında canlanmaya işaret etmektedir. Kiralanan konut sayısının kiralık ilan sayısına oranı üç büyükşehirde yükselmiştir. Bu oran temmuz ayında İstanbul’da 1,5 puan, Ankara’da 0,6 puan, İzmir’de ise 2 puan artmıştır. Son verilere göre kiralanan konut sayısının kiralık ilan sayısına oranı İstanbul'da yüzde 21, Ankara’da yüzde 26,6, İzmir'de ise yüzde 17,9 olduğu gözlemlenmektedir. Kiralık konut piyasasında talebin önemli bir özelliği de mevsimsel etkiye açık olmasıdır. Mevsimsel etki Şekil 5’te açıkça gözlemleniyor. Nisan ve Eylül ayları arasında artan talep, izleyen aylarda azalmakta, kış aylarında ise nispeten durağan bir seyir izlemektedir. Bahar ve yaz aylarında kiralık konut talebinde ortaya çıkan bu yükseliştetayinle il değiştirenlerinveüniversite öğrencilerininetkili oldukları düşünülüyor.