Otomotivde düzenleme rüzgarı: Sıfır otomobilde zam beklentisi
Ticaret Bakanlığı tarafından hazırlanan ve geçen ay sonunda yayımlanan ‘Bazı Elektrikli Araçların İthaline İlişkin Tebliğ’e göre; ithalatı yapılacak otomobillere ek yükümlülükler getirildi. Bu kapsamda yeni dönemde elektrikli araç satışı yapacak markaların yetkili servis, çağrı merkezi, yerleşik temsilci, servis personelinde yeterlilik belgesi gibi şartları karşılaması gerekeceği bildirildi. İngiliz haber ajansı Bloomberg tarafından paylaşılan Taylan Bilgiç ve Fırat Kozok imzalı haberde, düzenelemede yer alan gereklilikler “külfetli” olarak tanımlandı. Öte yandan tebliğin geniş ölçüde Çin üretimi araçları hedef aldığının düşünüldüğü vurgulandı. AB ve Türkiye ile serbest ticaret anlaşması bulunan ülkeler düzenleme kapsamı dışında tutulurken, ithalatçılara kurallara uyma konusunda ay sonuna kadar süre verildi. Bloomberg bu durumun da birçok ithalatçı için “neredeyse imkânsız bir görev” olduğunu yazdı. "Türkiye yükselen Çinli araç ithalatı dalgasına karşı koymak için hamle yaptı" başlığıyla yayımlanan haberde sektör temsilcilerinin beklentileri de yer aldı. Otomotiv danışmanlık şirketi EBS CEO'su Erol Şahin, "Bu kurallar o kadar zor ki, bugün itibarıyla tek bir marka bile kurallara uymuyor" dedi. Şahin, en büyük sorunun ithalatçıların servis istasyonlarını kendilerinin kurması gerekliliğinden kaynaklandığını, bunun da yetkili üçüncü taraf servislerle anlaşmaları zorlaştıracağını söyledi. Şahin ayrıca konuyla ilgili paylaşımında, "Amaç Togg'un birkaç bin araç daha satmasıysa yazık olur. Togg daha da gelişmek için iç pazarda da rekabetle yüzleşmeli” ifadelerini kullandı. BYD Türkiye Genel Müdürü İsmail Ergün ise Çin'in en çok satan otomobil şirketi olan BYD’nin ülke çapında bir yetkili servis ağı planladığını ve müşterilere hizmet sunmak için bayilerle sözleşmeler imzaladığını söyledi. Ergün ayrıca konuyla ilgili paylaşımında, "Kural planlandığı gibi uygulanırsa, ithalatçılar aylarca sınırda beklemek zorunda kalabilir" dedi. Çinli SAIC Motor Corp'un bir markası olan MG'nin distribütörlüğünü yapan Doğan Trend Otomotiv'in CEO'su Kağan Dağtekin ise müşteriyi korumayı amaçlanan düzenlemenin mantığının doğru olduğunun altını çizerek, rekabet yasaları ve mevcut bayi teşkilatı için adil yaklaşımın dikkate alınması gerektiğini söyledi. Elektrikli otomobiller, Çinli markaların nispeten uygun fiyatlı olmasının yanı sıra yerli otomobil Togg'un beğenilmesi ve Elon Musk'ın Tesla şirketinin yakın zamandaki gelişi sayesinde Türkiye'de giderek daha popüler hale geldi. Sektör derneği ODMD'nin verilerine göre elektrikli araç satışları bu yıl kasım ayına kadar bir önceki yıla göre neredeyse 10 kat arttı. Şu anda tüm binek otomobil satışlarının ise yüzde 7,1'ini oluşturuyor. Öte yandan Ticaret Bakanlığı, ikinci el araç satışlarına getirdiği "6 ay ve 6 bin kilometre" kısıtlamasının süresini geçtiğimiz hafta içinde aldığı kararla 1 Temmuz 2024 tarihine kadar uzattı. Kararın sektöre yansımasının nasıl olacağına yönelik değerlendirmelerde bulunan Motorlu Araç Satıcıları Federasyonu Başkanı Aydın Erkoç ise şunları söyledi: “Bu uygulamalardan sonra sıfır araçlar gerçek değerine indi. Sıfır araçlar inince ikinci el araçlar da gerçek değerine gelmiş oldu. Şu anda piyasada yüzde 20-25 oranında bir düşüş oldu. Eğer kur yükselmeye devam ederse fiyatlar kesinlikle etkilenir. Bu yüzden gerçek ihtiyaç sahipleri araç almak isteyenler bir an evvel araçlarını alsın diyoruz. Yılbaşından sonra ocak ayının 15’inden sonra fiyatların yine yükselebileceğini düşünüyoruz.”