“Türkiye, konut sektöründe stratejik hatalar yaptı”

Konut sektöründe­ki aşırı fiyat artışını izlenen yanlış poli­tikalara ve enflasyona bağla­yan Mars Gayrimenkul İcra Kurulu Başkanı Hakan Bu­cak, sektörün yıllık 300-400 bin adet ekside kaldığını be­lirtti. “Yıllık talep 1 milyonun üzerinde, üretim 500-600 bin adet. Üretemediğimiz ma­lın cezasını da fiyatla ödü­yoruz” diyen Bucak, “İnşaat sektörüne karşı bir bürokra­si var” yorumunu yaptı. Faiz, enflasyon gibi belirsizlikle­rin üretimi zorlaştırdığını di­le getiren Bucak, “Bu belirsiz­lik bir müddet daha gidecek gibi. Denge kurulmazsa gay­rimenkul geliştiricisinin in­şaat yapma hevesi azalacak” diye konuştu. Konut fiyatla­rında bir iki yıl düşüş bek­lemeyen Bucak, “Ancak bazı bölgelerde fiyatlar özellikle kiralama noktasında çok şiş­ti. Ortodoks ekonomiye geçi­lirse bu köpüklerdeki inişler başlar. Gelişen bölgeler, otur­muş bölgelerdeki fiyatlar ko­lay kolay düşmez. Artış ise maksimum enflasyon oranın­da olur” dedi. Kamunun po­litikasının fiyatları düşürme üzerine olmaması gerektiği­ni ifade eden Bucak, şunları söyledi: “Konut politikaları­nı fiyatları düşürmeye yöne­lik yaparsanız üretim olmaz. Barınma krizi başlar. Devlet konut fiyatlarını düşürmeye yönelik değil de doğru talep ve arzı dengeleyecek konut poli­tikaları geliştirip fiyatları sa­hanın belirleyeceği bir politi­ka geliştirmeli.” Gayrimenkul sektörünün orta ve uzun vadede en çok kazandıran yatırım enstrü­manı olduğunu söyleyen Bu­cak, şöyle devam etti: “Son 10 yılın ortalamasına baktığı­mızda borsa yüzde 18, dolar yüzde 24, euro yüzde 21, altın yüzde 29, gayrimenkul ise yüz­de 33,81 getirmiş. Şimdi uzun vadede gayrimenkul bütün diğer finansal enstrümanla­ra göre her zaman daha iyi ge­tiri getiriyor.” Gayrimenkulü toparlama, büyüme, hiper arz ve düşüş olarak 4 evreye ayı­ran Bucak, “Toparlama ile bü­yüme evresinde yakalarsanız çok iyi. Ama büyümeden hiper arza geçerse orda stok oluyor. 2017 örneğinde olduğu gibi; 2 milyon konut üretildi, 700 bini satıldı. Bu yıl kamunun kampanyalarıyla dönemiydi ama hiper arza geçemedi. Hi­per arza geçmeniz için ekono­minin iyi gitmesi, belirsizlik olmaması lazım. Dolayısıyla sektör tıkandı” diye konuştu. Deprem söylentilerinin ya­nında Ruslar’ın fiyatlardan ra­hatsız olduğu için Türkiye ye­rine Dubai gibi bölgelere yö­neldiğini ifade eden Bucak, “Yabancılara peşinatlar yüzde 50’den başlıyor. Orda ise yüz­de 5 peşinat. Rus medyasında da Türkiye’ye karşı karalama yapılıyor. Bali, Tayland, Mon­tenegro, Dubai gibi bölgelere kayma başladı. Ruslar’a ayda 2 bin-2 bin 500’lere yakın sa­tış yaparken şimdi bin 200’le­re kadar düştü” dedi. Dünyada 400 milyar euroluk bir ulusla­rarası gayrimenkul para akışı olduğunu aktaran Bucak, “Tür­kiye’nin burdan aldığı pay yüz­de 1,5-2. Gerçek potansiyel 40 milyar euro. Şu anda bunun ek­meğini Dubai, Suudi Arabis­tan, ABD yiyor. Şu an Mısır lis­teye ekleniyor. Türkiye emlak konusunda çok stratejik hata­lar yaptı; peşinat, finans konu­sunu iyi yönetemedik” ifadelerini kullandı. İmar belirsizliklerine rağ­men depremin de etkisiyle arsaya olan talebin daha faz­la olduğunu söyleyen Hakan Bucak, “Özellikle son bir yıl­da arsaya olan iştah konut­tan fazla. İmar belirsizlikleri de çözülüp planlama sistemi getirilirse Türk halkı arsaya yatırım yapmak ister, toprağı seviyoruz” dedi. Gayrimenkul sektöründe ofis arz sıkıntısına da dikkat çeken Hakan Bucak, “Ofisler yapılıyor ama asıl ihtiyaç olan küçük ya da paylaşımlı ofis. Bugün satılık birçok boş ofis binası var. Fiyatlar 25 milyon dolardan başlıyor. KOBİ, bunun tek katını bile alamaz ki. Ancak tek katını kiralıyor o da 550 metrekare. 550 metrekareyi 120 bin liraya kim kiralayacak? O yüzden yeni çağa uygun küçük paylaşımlı ofis üretimine ihtiyaç var. Mevcut ofisler talebi karşılamıyor” diye konuştu. Yatırımcı-acente, geliştirici-acente arasında satış mühendisliği başta olmak üzere 47 ülkeye konut satışı noktasında hizmet veren Mars Gayrimenkul, 3 ay önce ABD yapılanmasını tamamladı. ABD’de yabancıların gayrimenkul pazarındaki payını 200 milyar dolar olarak açıklayan Hakan Bucak, “Biz de ABD’de yatırım yapmak isteyen insanlara yatırım, ikametgah, vatandaşlık gibi fırsatlar yaratıp portföy üretip Amerika'da bu politikayı doğru bir sistematik bir şekilde, güvenli bir şekilde sunmaya başlayacağız” dedi. ABD’de özellikle kiralamada yıllık yüzde 8-10 gibi getirisi olduğunu söyleyen Bucak, 2023’ün ilk 4 ayında 2022’ye göre Türkler’in ABD’den ev alımlarının yüzde 100 arttığını kaydetti.