Emtia Nedir ve Emtia Yatırımı Nasıl Yapılır?

Tarımsal ve endüstriyel ürünlerin “ham” durumda olması,Raf ömrünün bulunması veFiyatının ürün için bir pazar yaratmayı haklı çıkaracak kadar değişiklik göstermesidir. Metaller (altın, gümüş, platin ve bakır gibi)Enerji (ham petrol, ısıtma yağı, doğal gaz ve benzin gibi)Hayvancılık ve Et (yağsız domuzlar, domuz başları, canlı sığırlar ve besleyici sığırlar dahil)Tarım (mısır, soya fasulyesi, buğday, pirinç, kakao, kahve, pamuk ve şeker dahil)TL/Gram Altın Vadeli İşlem Sözleşmesi, Dolar/Ons Altın Vadeli İşlem Sözleşmesi,Ege Pamuk Vadeli İşlem Sözleşmesi,Anadolu Kırmızı Buğday Vadeli İşlem Sözleşmesi,Baz Yük Elektrik Vadeli İşlem Sözleşmesi.

Ticarette kullanılan ürün ve malların tümüne emtia adı verilir. Emtialar çoğunlukla diğer malların veya hizmetlerin üretiminde girdi olarak kullanılır. Emtia ürünlerinin işlem gördüğü piyasa emtia borsası olarak adlandırılır. Emtia piyasası, kimin ürettiğine bakmaksızın, tüm mal ve ürünleri eşdeğer veya aynı şekilde ele alır. 10. yüzyılın sonlarından itibaren emtia piyasaları, Avrupa'ya mal, emek, toprak ve sermaye tahsis etmek için büyüdü. İlk borsa olarak gösterilen Amsterdam Borsası, mal alışverişinin gerçekleştirildiği ilk emtia borsası olarak da biliniyor. Şeker, buğday, kahve, mısır, pamuk gibi tüketim ürünlerinin yanı sıra altın, bakır, gümüş, petrol gibi ticarete konu olan ürünlerin tümü emtia olarak adlandırılır. Emtia olarak kabul edilebilir olmak için 3 şartın sağlanması gerekiyor: Emtia borsaları, işlem gören malların fiyatlarını belirlemez. Emtia fiyatlarını belirleyen başlıca kriter arz- talep ilişkisidir. Mevsimsel faktörler, doğal afetler ve ekonomik gelişmeler de emtia piyasasını doğrudan etkiler. Emtia ürünleri genellikle vadeli piyasalarda işlem görür ancak bazı ürünlerin spot piyasasına rastlamak da mümkün. Ticarete konu olan ve emtia borsasında işlem gören ürünler 4 ana kategoriye ayrılır: Ticarete konu olan tüm ürünlerin ve ham maddelerin işlem gördüğü piyasaya emtia piyasası veya emtia borsası denir. CBOT (Şikago Ticaret Borsası) vadeli emtianın el değiştirdiği en büyük emtia borsasıdır. Ülkemizde bulunan emtia borsaları Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’ne bağlı olarak işlemlerini sürdürüyor. Emtia piyasası; yumuşak ve sert emtia olarak 2’ye ayrılır. Yumuşak emtia terimi; kakao, kahve, meyve, şeker, buğday, mısır gibi yetiştirilen ürünler için kullanılır. Yumuşak emtia, oluşabilecek fiyat hareketliliğinden korunmak isteyen yatırımcılar tarafından tercih edilir. Hava durumu, mevsimsel değişimler gibi kontrol edilemeyen gelişmeler söz konusu olduğu zaman yumuşak emtia, piyasa dalgalanmalarına daha çok maruz kalabilir. Altın, petrol, kimyasallar ve metaller ise sert emtia olarak sınıflandırılır. Emtia piyasaları hem geçmişte hem de günümüzde toplumlar üzerinde büyük ekonomik etkilere sahip olmuştur. Fiyatlar; ekonomik, politik ve dönemsel arz- talep dengelerine bağlı olarak değişkenlik gösterebilir. Bu nedenle emtia fiyatlarının hareketliliğinden kısa zamanda önemli kazançlar elde edilebilir. Aynı zamanda volatilitesi yüksek olduğundan emtia, yüksek risk ve getiri sağlayan yatırım ürünleri sınıfında yer alır. Emtia, standart borsalarda işlem görebildiği gibi tezgah üstü piyasalarda da işlem görebilir. Emtia borsasında işlem yapmak için; borsa, forex ve VİOP tercih edilebilir. Yatırımcılar hangi amaçla işlem yapmak istediğini belirleyerek en uygun platforma karar verebilirler. Borsada işlem yaparak, oluşturulan pazarlardan alım- satım gerçekleştirilebilir. Forex piyasasını tercih eden yatırımcılar dünya ile aynı şartlar altında işlem yapabilir. VİOP kullanan yatırımcılar ise gelecek fiyatlar üzerine işlemlerini gerçekleştirebilirler. Emtiaların alımı ve satışı, genellikle borsada işlem gören emtianın miktarını ve asgari kalitesini standardize eden vadeli işlem sözleşmeleri ile gerçekleştirilir. Emtia vadeli işlemi yapan iki tür yatırımcı vardır: Bunlardan ilki, vadeli işlem sözleşmeleri ile işlem yapan yatırımcıdır ve bir malın zaman içindeki değişiminden etkilenmeyerek riskten korunmayı hedefler. Bir çiftçi, buğday ekildiği zaman vadeli işlem sözleşmeleri satabilir ve hasat edildiği sırada buğday için önceden belirlenmiş bir fiyatı garanti edebilir. Vadeli işlem piyasalarının birçoğu likit ve yüksek derecede volatiliteye sahip olup, gün içi yatırımcılar için cazip piyasalar yaratabilir. Emtia yatırımcılarının ikinci türü ise spekülatör olarak adlandırılır. Bunlar, emtia piyasalarında yaşanan fiyat hareketlerinden faydalanarak işlem yapan yatırımcılardır. Spekülasyon yapmak için piyasanın gidişatı ve emtia piyasasını etkileyen tüm faktörler göz önünde bulundurularak risk en aza indirilebilir. Spekülasyon yasaldır ve piyasalarda istikrarın sağlanmasında önemli rol oynar. Emtia fiyatlarını belirleyen en önemli faktör arz- talep ilişkisidir. Ancak küresel ekonomik gelişmeler, mevsimsel farklılıklar, öngörülemeyen doğal afetler veya hastalıklar da emtia fiyatları üzerinde etki yaratabilir. Örneğin; sığırlarda meydana gelebilecek olan yaygın bir sağlık sorunu, arzda yaşanacak aksaklıklar nedeniyle istikrarlı ve öngörülebilir şekilde hayvancılık talebinde artışa neden olabilir. Canlı emtia fiyatları, yatırımcıların emtia piyasalarında yaşanan tüm gelişmeleri ve değişimleri takip etmelerini sağlar. Bir emtia senedi, ipotek anlaşmasına veya araba kredisine benzer. Teminatlı bir kredi ile rehin verilen teminat, borçlunun temerrüde düşmesi veya sözleşmenin şartlarına uymaması halinde borçlanmaya dair güvence verir. Bir ev veya başka bir gayrimenkul ipoteği güvence altına alırken, bir emtia kağıdı içeren kredi söz konusu olduğunda, teminat meta biçimindedir. Emtia senetleri, taşınmakta olan ya da kişiye özel alanlarda saklanan malları temsil eder. Bu senetler, malın rehin alınmasını ya da devredilmesini de sağlayan çok değerli evraklardır. Emtia senetleri, temsil ettikleri malların mülkiyetini de simgeler. Bu nedenle emtia senetleri için sigorta gerekebilir. Emtia sigortası, genellikle sigorta şirketleri tarafından emtia nakliyat sigortası olarak da adlandırılır. Karayolu, demiryolu, gemi ve uçak taşımacılığını kapsayan bu sigortalar, malın taşınma esnasında bir hasar alması ya da tamamen kullanılamaz hale gelmesi durumunu kapsar. Günümüzde nakliyat sırasında oluşan zararlara ek olarak, malın niteliğinden kaynaklanabilecek hasarlar veya ticari tehlikelere karşı da sigorta hizmeti veren firmalar bulunmaktadır. Emtia endeksi, bir malın fiyat ve yatırım performansını ölçmek için kullanılan yatırım aracıdır. Bu endeksler, genellikle borsalarda işlem görmektedir ve yatırımcıların vadeli işlem pazarına girmek zorunda kalmadan metalara daha kolay erişimesini sağlar. Bu endekslerin değeri, temel mallara dayanarak dalgalanır ve bu değer borsa endeksi ile aynı şekilde işlem görebilir. Emtia endeksleri, hisse senedi ve tahvillerden farklıdır. Emtia endeksinin toplam getirisi, endeksteki emtiaların sermaye kazançlarına veya fiyat performansına bağlıdır. Emtialar temettü ya da faiz getirmez. Bu nedenle bir yatırımcı, yatırım performansı için sermaye kazançlarına bağımlıdır. Emtia fiyatı yükselmezse, yatırımcı bir getiri elde edemez. Bir emtia vadeli işlem sözleşmesine yatırım yapmak için Sermaye Piyasası Kurulu’ndan gerekli izinleri almış olan aracı bir kurum ile çalışmanız gerekir. Emtia alış- satış işlemlerini fiziki olarak yapabileceğiniz gibi; Forex, borsa ve VİOP gibi platformlar aracılığı ile de işlem yapabilirsiniz. Altın, ekonomik kriz dönemlerinde en kazançlı yatırım aracı olarak değerlendiriliyor ve yatırımcılar tarafından güvenli liman olarak adlandırılıyor. Kıymetli madenlere sadece gram ve ons cinsinden yatırım yapabilirsiniz. Eğer kıymetli madenlere dolar cinsinden yatırım yapıyorsanız mutlaka FED açıklamalarını dikkate almanız gerekiyor. Gümüş, düşük fiyatları ile emtia grubunda en çok tercih edilen yatırım araçlarındandır. Endüstride birçok alanda kullanılan gümüş, düşük miktarda birikimleri değerlendirmek isteyen yatırımcılar için güvenli yatırım araçları arasında görülüyor. Siyah altın olarak da bilinen petrol, arz- talep ilişkisinden dolayı zaman zaman değer kayıpları yaşamaktadır. Bakır, altın yatırımına alternatif olarak değerlendirilebilir. Günlük yüksek işlem hacmi sayesinde kısa vadeli yatırımlar yapılabilir. Günümüzde tarımsal emtialara yatırım yapmak, en karlı yatırım araçları arasında görülmektedir. Özellikle piyasa takibi açısından, yeni başlayan yatırımcılar için kolaylık sağlar. Tarımsal emtia fiyatlarında ani dalgalanmaların meydana gelmemesi sayesinde minimum riskle birikimlerinizi değerlendirebilir ve para kazanabilirsiniz. Dünya çapında yaklaşık 50 gelişmiş emtia borsasında işlem yapmak mümkün. Bu emtia borsaları dışında binlerce küçük ölçekli emtia borsası bulunuyor. Ülkemizde emtia borsaları, “Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) ile Odalar ve Borsalar Kanunu” çerçevesinde kurulmuş kurumlardır. Üretici ve yatırımcının borsada işlem yapabilmesi için borsaya kayıtlı olması gerekir. Bu borsalarda işlem gören ürünler arasında bakliyat, tohumlar, hayvan yemi, bitkisel ve hayvansal gıda ürünleri, kuru meyveler, orman ürünleri, tekstil hammaddeleri ve canlı hayvanlar bulunuyor. Ülkemizde en büyük işlem hacmine sahip olan emtia borsaları; İstanbul, İzmir ve Adana Ticaret borsalarıdır. Dünya Emtia Borsası Dünya’nın en büyük emtia borsalarından biri olarak kabul edilen Chicago Ticaret Borsası (CBOT), 1848'de Chicago'da kuruldu. Ticareti yapılan mallar arasında mısır, altın, gümüş, soya fasulyesi, buğday, yulaf, pirinç ve etanol bulunuyor. New York Ticaret Borsası (NYBOT) ürünleri arasında kahve, kakao, portakal suyu, şeker ve etanol ticareti yer alıyor. New York Ticaret Borsası, petrol, altın, gümüş, bakır, alüminyum, paladyum, platin, ısıtma yağı, propan ve elektrik gibi alışverişlerini gerçekleştirmektedir. Londra Metal Borsası ve Tokyo Ticaret Borsası da önde gelen uluslararası emtia borsalarıdır. Emtia piyasasında yüksek işlem hacmine sahip ürünler dışında, sanayide kullanılan hemen her metale, hammaddeye, gıda ürünlerine veya kimyasallara da yatırım yapmak mümkün. Fiziki olarak işlem yapılabileceği gibi, emtia yatırımı yapılan piyasalar aracılığı ile internet üzerinden de alım- satım gerçekleştirilebilir. Emtia işlemleri, Forex işlem platformlarında yer alan emtialar üzerinden alım-satım yaparak gerçekleştirilebilir. Forex ile borsanın aksine tüm dünya piyasalarında işlem yapabilirsiniz. Ayrıca belirli bir işlem zamanlaması olmaması da borsa ile arasındaki en önemli farktır. İşlemlerinizi hafta içi 5/24 gerçekleştirebilirsiniz. Kaldıraçlı işlem piyasası olan Forex’de fiyatlar yükselirken de, düşerken de para kazanabilirsiniz. Yükseleceğini öngördüğünüz ve alım yaptığınız fiyatın üzerine çıkıldığı zaman yatırımınız üzerinden gelir elde edebilirsiniz. Fiyatın düşeceğini öngördüğünüz durumda ise belli bir fiyat için satış emri vererek önemli kazançlar elde edebilirsiniz. Yapacağınız bu vadeli işlem sözleşmeleri ile riskleri en aza indirmek mümkün. Forex piyasasında işlem yaparken riskleri en aza indirmek için kullanabileceğiniz forex emirleri de bulunuyor. VİOP ile fiyatların düşeceğini öngördüğünüz zaman yatırım yapabilirsiniz. VİOP üyesi bir aracı kurumdan hesap alarak gerekli teminatı yatırabilir ve alım- satım işlemlerine hemen başlayabilirsiniz. Emtia sözleşmeleri karşılığında alım-satım yapılabilecek olan vadeli işlem sözleşmeleri şu şekilde: Borsada anlık ve vadeli işlemlerinizi gerçekleştirebilirsiniz. Borsada tek taraflı işlem gerçekleştirildiği için yatırımcılar genellikle uzun vadeli işlemler için borsayı tercih ediyor. Borsada emtia yatırımı yapmadan önce mutlaka piyasa analizi yaparak yükselmesi öngörülen enstrümanlara yatırım yapılmalıdır.